Na podstawie podgladania zycia, na wlasnych doswiadczeniach.
Na mnie tez zarobili, i to dwa miliony, ale na poczatku jak bylem zielony i koncentrowalem sie tylko na swojej pracy. Z drugiej strony fabryka by nie powstala bo uzylem ich forse na budowe, nie swoich. Dziesiec lat temu myslalem ze wszystko bedzie gralo i rozwijalo, a w 2008 PUFFF, zalamanie, i sprzedaz spadla, nawet bardzo duzo. Ale to juz przeszlosc, jak to wyglada na dzisiaj.
Mamy ziemie 1500 m2, mamy juz plany na budynek 4-pietrowy czyli razem okolo 6000 m2, szukamy firmy budowlanej kto to wybuduje, rozdalismy plany. Chca brac i budowac, ale cena jest 850 RMB/m2, czyli razem tylko konstrukcja to 5 milionow, al ja chce to wybudowac za mniej niz 3 miliony. Nastepny wycenia na 4 miliony - niech mi przysle e-mailem poszczegolne pozycje, bede tlumaczyl, ucze sie. Zaczynamy szukac podwykonawcow, na razie tylko fundamenty i konstrukcja zelbetonowa. Grunt mamy twardy, test kosztowal 10000, ale to jest budynek 4-pietrowy plus plaski dach (jak bedzie chetny, tam zrobimy nastepne 5-te pietro, winda dochodzi), wiec trzeba wbijac pale 14 metrowe. Zrobi sie. Lazimy po okolicy i szukamy gdzie ktos buduje i staramy sie nawiazac kontakty, pokazujemy swoje plany. Szukamy firm ktore beda juz budowaly, a nie posrednikow.
Pierwszy krok - kto wbije zelbetonowe pale i za ile. A jest ich 109 sztuk, kazdy o srednicy 40 cm i 14 metrow dlugosci wbijane w ziemie, na tym ma stac budynek. Najtanszy jest za 75 RMB/m2, juz z robocizna, trzeba tylko obudowac na powierzchni. Ten za 4 miliony wolal za to 133 RMB/m2 plus 4% management fees, niech sie utopi. Ale to takze kontraktor, szukamy firmy kto to wbije. Ten za 75 ma juz bardziej realne ceny - oczywiscie chce zarobic, ale juz nie okrasc. Ile bedzie kosztowalo obudowanie tych pali, ile na to potrzeba cementu i stali?
Niech Chinczyk nie mysli ze jak bialy, to mozna mu zdzierac skore. Uwazam ze powinno byc odwrotnie, ma extra biznes z bialego wiec uczciwie powinien zadowolic sie 10-15% zyskiem, a nie narzucac 100-300%. Takze, conajmnie 10 razy trzeba czytac co sie podpisuje, diabel tkwi w szczegolach.
Ten za 75 dal nam ceny budowy, tylko zelbetonowa konstrukcja, tylko robocizna, stal i cement sami mamy kupowac. Jego oferta to 155 RMB/m2, pomnozone przez 5700 m2 budowy, daje 883500, realne, pewnie zbijemy do 800000. Musi mi dac liste ile bedzie potrzebowal stali i cementu. Stal obecnie w Chinach jest najtansza od 20 lat, kosztuje okolo 2000 rmb za tone, ile ton i jakich pretow karbowanych musimy kupic? Cena cementu tez jest niska, okolo kilometr od nas jest duza mieszarnia cementu, dostarczaja w gruszkach 4-6 m3 kazda, cena od 270 do 385 RMB/m3, w zaleznosci od jakosci, od C-10 do C-50, plus jakies drobne dodatki. Ale jakie i jaki cement potrzebujemy, trzeba sie pytac dalej. Koszta pracy i pracownika w Chinach ida w gore, juz sie nie oplaca samemu robic cementu, taniej wychodzi kupowac w gruszkach.
Analizowalem czy bedzie taniej budujac poprzez stalowa konstrukcje. Firma ktora to robi od razu powiedzala ze potrzebuje 800 ton stali, cena kazdej tony to 8000, 4 razy drozej niz na rynku, bo przygotuja do skrecenia na budowie. Nikt w okolicy tak nie buduje, wiec trzeba budowac standartowo.
Wyskakuje nastepny problem. Projektant budynku dzwoni ze nasz zbiornik przeciwpozarowy jest za maly. Mamy 100 m3 wody, a nowy budynek i nowe przepisy mowia ze musimy miec 650 m3, gdzie to umiescic. Nasz stary zbiornik 11x3 metry ma glebokosc 2.80, te nowe musza miec taka sama glebokosc. Mamy miejsce na nastepny zbiornik, pod parkingiem, ale tylko okolo 200 m3, gdzie wstawic nastepny czy dwa na brakujace 350 m3. Czy mozna go zrobic pod konstrukcja budynku?, trzeba sie zapytac strażakow czy nie bedzie problemow. Stary zbiornik nie mozemy powiekszyc gdyz niedaleko biegnie podziemna linia elektryczna i woda z miasta, nastepny szkopul. Rozwiazanie istnieje, trzeba je tylko znalezc. Juz przy budowie fundamentow trzeba to jakos zgrac. Przy okazji wychodza nici z mojej piwniczki na wina, bede budowac w Yunnan, nie tutaj.
Inny problem, brak wody. Obaj podnajemcy uzywaja duzo wody gdyz szlifuja czy maluja i woda sciaga im pyl czyli uzywaja jej caly dzien i duzo i nasza studnia glebinowa juz nie nadarza. Znowu wiec wiercimy do zrodelka, okolo 40 metrow, pod skalami jest dobra woda, trzeba tylko dostac sie do niej i zalaczyc pompe. Robi sie. Mozna takze uzywac wode od miasta, ale ona jest drozsza. Nasze hydranty sa podlaczone do wody komunalnej, wiec musze pilnowac aby nie uzywali bo rachunki strzelaja w gore. Kiedys w Kalifornii uzylem do mycia samochodu wode z hydrantu, szybko policja przyjechala, gdzes tam spadlo im cisnienie.
Czekam na nastepne wyceny, ile potrzeba cementu i stali, czy sie zmiescimy na teraz w dwoch milionach, aby szkielet stal i byly podlogi. Jeden podnajemca goni nas, potrzebuje jak najszybciej 1500 m2, parter bedzie jego, obiecalem ze wybudujemy przed koncem roku. Sciagniemy z niego forse na wygladzenie posadzki, zrobienie scian i wstawienie okien, bedzie mogl juz uzywac go jako magazyn. A inne pietra, poczekamy, jak bedzie ktos chetny na wynajem, to sciagamy z niego kilkumiesieczna zaliczke, dostanie tez jakis upust. W ten sam sposob trzeba bedzie wstawiac winde. Stara winda na 2 pietra kosztowala 150 000, ale za nowa, do 5-ciu pieter juz chca 300 000. Zrobi sie, ale pozniej, z pieniedzy innych ludzi.
Powiedzmy ze mamy juz budynek gotowy. Jego cena rynkowa to 2000 RMB/m2 (mowimy na produkcji, nie mieszkania), Wszyscy wiedza, ze nasz koszt to okolo 1000 za m2, ale zarzadajac budowe samemu mozemy znacznie to obnizyc. Niech wiec Chinczyk kieruje budowa jednego takiego budynku w roku, juz bedzie mial z tego milion. Jego praca to telefony, szukanie podwykonawcow, szukanie tanszych materialow. W ten sam sposob Trump i Berlusconi zarobili swoje miliardy, w Polsce Wojciechowski j.w. construction. W budowlance nadal jest forsa, i to duza, tylko ekonomia ma byc dobra. Oczywiscie sa potrzebne licencje, ale bardzo malo firm chinskich je posiada. Pozycza sie je od kogos innego i placi sie za to 3% wartosci kontraktu, zreszta przelewa sie ten rachunek na klienta.
Tak zarabiaja Chinczycy, a czy Polak tez moglby. A dlaczego nie, chyba Jarek z Sushou juz tak dziala. Oczywiscie potrzeba miec troche swoich groszy na start, nawiazac kontakty. W Chinach to jest latwiej gdyz pozycza sie forse od calej rodziny, we wsiach nadal istnieje sasiedzka kasa pozyczkowa na niski procent. Najwazniejsze to miec miejsce na budowe, tego brak. Ale w mojej wsi lokalny lekarz buduje dwa 7-pietrowe budynki, gdzies znalazl male kawalki ziemi i to przy glownej ulicy. Moze kupil stare rudery i wyburzyl, tak sie tez robi. Po co kupowac i zamrazac forse, lepiej wynajac na 20 lat. Najwazniejsze aby bylo zapotrzebowanie bo po co mi hektary w Polsce jak tym nikt sie nie interesuje, z wyjatkiem oczywiscie urzedu skarbowego. Chiny troche zwalniaja, ale nadal jest to wzrost 5-6% rocznie, marzenia kazdego europejskiego kraju. W Chinach nadal jest zycie i ruch w biznesie. A tluste koperty pod stolem, wystawne obiadki?? Nie bylo, wszystko zalatwia sie wedlug papierow i przepisow, nie ma zadnej zlej woli urzedasa, wrecz pomagaja. Wedlug przepisow ma byc 5 metrow pomiedzy budynkami. A czy mozna postawic budynek jako przedluzenie istniejacego? Dlaczego nie, miasto sie zgodzilo i zatwierdzilo plany, zaoszczedzimy miejsce i beda windy na spolke.
Niemcy od lat zadomowili sie w Chinach i wokol jest kilka firm niemieckich, a gdzie sa firmy polskie? Kilka lat temu jak budowalem swoja fabryke znajomy Niemiec budowal dla swojego pracodawcy. Zatrudnil tlumacza Chinczyka na europejskiej tlustej pensji, ale pozniej okazalo sie ze ten Chinczyk na boku wyrwal dla siebie dodatkowy milion Euro, tylko prowizja od sprzedawcow materialow. Teraz to juz by nie udalo sie, Niemcy juz znaja biznes i maja swoich ludzi. Dwa lata temu polscy sadownicy chcieli sprzedawac mi jablka kontenerami. Tlumacze ludziom, ze powinni miec swoje magazyny-chlodnie w Chinach, bedzie biznes na dlugie lata, pomoge im zorganizowac budowe--- cisza. Mieli 4 miliony z EU na rozwoj eksportu, to rozkradli, przepili, przejedli, a jablka zgnily. I tak od lat, aby do wiosny.